DE KOLONIEMAN – ANGELIE SENS (2019)
JOHANNES VAN DEN BOSCH (1780-1844), VOLKSVERHEFFER IN NAAM VAN DE KONING
Auteur Angelie Sens schetst een beeld van een tijdperk op een kantelpunt naar de moderne samenleving. Zijn in 1818 opgerichte Maatschappij van Weldadigheid heeft bij vele generaties Nederlanders sporen nagelaten die nog altijd doorklinken. Door sommigen beschouwd als utopisch socialist en wegbereider van de moderne verzorgingsstaat, door anderen als een puur pragmatische macher, ja zelfs een schurk.
HET PAUPERPARADIJS – SUZANNA JANSEN (2013)
Het pauperparadijs van Suzanna Jansen beschrijft haar familiegeschiedenis en tegelijk een van de meest tragische histories die zich in Nederland hebben afgespeeld. In de 19e eeuw werden op grote schaal paupers uit het hele land naar Drenthe gebracht. Het was de bedoeling om daar beschaafde mensen van hen te maken. Het experiment begon uit ideële motieven, maar liep uit op een mislukking.
DROOM EN WELDAAD – JAN MENSINK (2019)
Ter gelegenheid van het 200-jarige jubileum van de Maatschappij van Weldadigheid vertelt oud-directeur Jan Mensink de bijzondere historie van deze organisatie met bijdragen van Wil Schackmann en Angelie Sens, vanaf de oprichting in 1818 tot aan nu.
ONZICHTBARE MENSEN, LEVEN IN DE ECHO VAN DE OMMERSCHANS (2019)
Onzichtbare mensen worden zichtbaar. In het jaar 1819 telde Nederland ruim 2 miljoen inwoners. In de negentiende eeuw leed 10 procent van de Nederlanders een armoedig bestaan. Dat zal tegenwoordig wel meevallen, toch? Niets is minder waar. 200 jaar later leeft 8 procent van de Nederlandse huishoudens in armoede. Hoe was het toen om in Nederland te leven?
Hoe was het om uit je stad verbannen te worden naar de andere kant van Nederland, naar bedelaarskolonie Ommerschans? Lees de verhalen van Nederlanders uit die tijd, de mensen uit Ommerschans. En, hoe is het om nu arm te zijn? Hoe voelt het als je de verjaardagen van familie of vrienden moet ontlopen, omdat je geen geld hebt voor een cadeau? Of noodzakelijke zorg niet kan betalen? Lees de aangrijpende verhalen van mensen die om verschillende redenen moeten leven in absolute armoede, relatieve armoede of sociale armoede.
DE STRAFKOLONIE – WIL SCHACKMANN (2018)
In 2018 was het tweehonderd jaar geleden dat de eerste Kolonie van Weldadigheid werd opgericht, met een ongekend ambitieus plan: door middel van landbouw ‘den toestand der armen en lagere volksklassen verbeteren’ en ze verheffen tot beschaafde burgers. Hoe ging dat verzedelijken en beschaven in z’n werk? En werden de Koloniebewoners er ‘betere mensen’ van? Al snel ontstond de behoefte aan een plek waar onzedelijke en onwillige kolonisten konden worden afgescheiden van de rest. Hiervoor werd een ‘strafkolonie’ ingericht, in eerste instantie op Ommerschans en later, vanwege ruimtegebrek, ook in Veenhuizen en Merksplas. In 'De strafkolonie' verwerkt Wil Schackmann de lotgevallen van ‘bannelingen’, inwoners en opzichters tot een levendige geschiedenis over een toegepast maakbaarheidsideaal.
PAUPERS EN BOEVEN – JAN LIBBENGA (2018)
200 JAAR STRAFKOLONIE VEENHUIZEN
Auteur Jan Libbenga dook vier jaar lang in de woelige geschiedenis van het dorp waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht. Zijn vader was hoofd Administratie van strafgevangenis Norgerhaven. Libbenga raadpleegde veel, soms amper geopende archieven en sprak met oud-directeuren, oud-medewerkers en ex-gevangenen. Paupers en boeven, waarin voor de eerste keer het volledige verhaal van het bajesdorp staat beschreven, bevat tal van nieuwe feiten.
DE GEHEIMEN VAN BAJESDORP – CLEMENS VAN DEN BRINK (2018)
Een reis door de tijd vanaf de stichting van Veenhuizen als Kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid. Met veel waargebeurde verhalen van bewakers en gevangenen over de bijzondere gebeurtenissen in BajesDorp dat niet toegankelijk was, maar geïsoleerd van de buitenwereld tot diep in de jaren ’80. Ze hadden een geheimhoudingsplicht en daarom bleven hun verhalen onder de pet. Humor, Spanning en Historie wisselen elkaar af.
ALS JE WILT DAT HET LEVEN JE TOELACHT, DAN MOET JE WERKEN – ANNELIE VAN DIJK (2017)
Annelie van Dijk (1959) is historica. Bij het samenstellen van haar stamboom ontdekte zij dat zij voorouders heeft die in de Koloniën van Weldadigheid hebben gewoond en gewerkt. Aan hen is deze roman gewijd. Het is een historische roman die daarnaast veel concrete informatie geeft over het leven in de Koloniën in met name de eerste helft van de negentiende eeuw.
LANDLOPERSBLUES – LOUIS VAN DIEVEL (2016)
In ‘Landlopersblues’ van Louis Van Dievel ontdekt kleindochter Anita, na lang zoeken, het graf van haar grootvader Pol Vervoort op het landlopersbegraafplaats van Wortel-Kolonie. Waarom heeft hij indertijd vrouw en kinderen in de steek gelaten? Een meeslepend verhaal over de taboe en anonimiteit van de landlopers.
DE KINDERKOLONIE – WIL SCHACKMANN (2016, 4E DRUK IN 2019)
In ’De kinderkolonie’ beschrijft Wil Schackmann de lotgevallen van de wezen, hun opzieners en de bestuurders met mededogen en humor. In 1824 arriveren de eerste ‘weezen, vondelingen en verlaten kinderen’ in de kinderkolonie Veenhuizen. Hier moeten de meest kansarme kinderen worden opgevoed tot nijvere landarbeiders. Het ‘landbouwend weeshuis’ is een initiatief van de Maatschappij van Weldadigheid. Met veldwerk en fabrieksarbeid zullen de kinderen hun onderhoud en onderwijs bekostigen. Een waterdicht plan – althans, in theorie…
VRIJ IN DE KOLONIE - DANIËLLE SCHOTHORST EN ROB HOPSTAKEN (2016)
Dit is een Kolonieroman, geschreven door kinderboekenschrijfster Daniëlle Schothorst en met tekeningen van Rob Hopstaken. Centraal in het verhaal staan de broers Hans en Dirk, die met hun ouders als kolonisten gevestigd worden in de dan net opgerichte (1820) Kolonie Willemsoord. Terwijl Hans best wel tevreden is met dit nieuwe bestaan, voelt Dirk zich er niet happy en wil hij liever weer weg. Het Kolonieleven past niet iedereen.
HOLLANDS SIBERIË – MARIET MEESTER (2014)
Hollands Siberië vertelt over de opkomst en ondergang van een man die Veenhuizen zijn beste krachten wil geven. Tegelijkertijd is het een ontroerend verhaal over twee mensen die op latere leeftijd de liefde ontdekken.
LANDLOPERS – TOON HORSTEN (2013)
Dit boek neemt je helemaal mee naar een andere tijd! Auteur Toon Horsten brengt in het boek ‘Landlopers’ de oorspronkelijke bewoners van Wortel- en Merksplas-Kolonie opnieuw tot leven. Het boek geeft een inkijk in de alternatieve sociale geschiedenis van de voorbije tweehonderd jaar, met als uitgangspunt de steeds veranderende wijze waarop de Belgische maatschappij met haar eigen verschoppelingen omging.
ARCHITECTUUR EN STEDENBOUW IN DE KOLONIËN VAN WELDADIGHEID – THEO MESTEMAKER (2013)
Onderzoek naar de geschiedenis van de architectuur en stedenbouw van de Kolonie te Frederiksoord. Het onderzoek beslaat het tijdperk beginnende bij het ontstaan van de huidige Drentse landschappen tot circa 1940.
DE BEDELAARSKOLONIE – WIL SCHACKMANN (2013, 3E DRUK IN 2018)
Er zijn aan het begin van de negentiende eeuw in Nederland ‘luilevende armen’ die in plaats van te werken liever hun hand ophouden. Men noemt ze ‘ene grief voor onze natuur, luije buiken, onbeschaamde deugnieten, zedelooze voorwerpen’. In het in 1822 te Overijssel opgerichte bedelaarsgesticht Ommerschans zullen die eens hard worden aangepakt en heropgevoed. Uit alle windstreken, van Hoorn tot Veere en van Brussel tot Groningen, worden de bedelaars door gemeentebesturen ‘opgezonden’. Maar zijn het wel allemaal bedelaars? Met veel liefde voor het onderwerp en de mensen die er een rol in spelen, en met oog voor vermakelijke details, vertelt Wil Schackmann in zijn boek 'De bedelaarskolonie' het verhaal van het gesticht en zijn bewoners. Met verrassende conclusies.
KOLONIEKAK – MARIËT MEESTER (2012)
Koloniekak beschrijft het leven in de twintigste eeuw in de gevangeniskolonie Veenhuizen.
Mariët Meester, die er opgroeide, schetst deze bijzondere gemeenschap aan de hand van herinneringen van oud-inwoners. Mariët Meester sprak met tientallen oud-Veenhuizers. Ze vertelden over het dagelijkse leven en bijzondere gebeurtenissen.
BAJESVERHALEN VEENHUIZEN – CLEMENS VAN DEN BRINK
Veenhuizen was tot ca. 1985 geïsoleerd van de buitenwereld. Bewakers hadden een eed op geheimhouding afgelegd. Zo bleven de geheimen van wat er gebeurde achter de tralies 2 eeuwen lang onder de pet en achter de gesloten deuren. In 'Bajesverhalen Veenhuizen' blijven de boeiende anekdotes uit de Bajes van Veenhuizen voor altijd bewaard. Spanning, Humor Historie over het leven achter de tralies en tussen 4 muren met spannende ontsnappingspogingen en achtervolgingen.
DE PROEFKOLONIE – WIL SCHACKMANN (2006, 11E DRUK IN 2018)
Dit boek gaat over het begin van Frederiksoord, de eerste kolonie die in het begin van de negentiende eeuw door de Maatschappij van Weldadigheid werd gesticht. In deze nederzetting wilden zij verarmde landgenoten uit heel Nederland ‘opvoeden’ en een kans geven op een beter leven. In 'De proefkolonie' verhaalt Wil Schackmann over deze fascinerende episode uit de vaderlandse geschiedenis.
