De Koloniën van Weldadigheid trekken hoopvol richting het UNESCO-Werelderfgoedcomité
De kans op een inschrijving op de UNESCO-Werelderfgoedlijst is toegenomen voor de Koloniën van Weldadigheid. Dit blijkt uit het adviesrapport van ICOMOS - het adviesorgaan van het Werelderfgoedcomité van UNESCO - dat UNESCO op 4 juni op haar website publiceerde.

ICOMOS-adviesrapport

In haar adviesrapport bevestigt ICOMOS de essentie van de Koloniën van Weldadigheid en adviseert ICOMOS dit grootschalig en ingrijpend sociaal experiment van armoedebestrijding door binnenlandse landbouwkoloniën in te schrijven op de UNESCO-Werelderfgoedlijst. ICOMOS deelt de wetenschappelijke onderbouwing van de wereldwijde uitzonderlijke en universele waarde van de Koloniën van Weldadigheid.

Nieuw UNESCO-Werelderfgoed van twee landen op komst

Het positieve advies van ICOMOS zorgt ervoor dat de Koloniën van Weldadigheid weer een stap dichter zetten richting de UNESCO-Werelderfgoedlijst. De kans op een nieuwe inschrijving op de UNESCO-Werelderfgoedlijst wordt steeds groter voor België en Nederland. Het betreft het transnationale en seriële dossier van de Koloniën van Weldadigheid: Frederiksoord-Wilhelminaoord (NL), Wortel (BE) en Veenhuizen (NL).

In 2020 kon de vergaderig van het Werelderfgoedcomité vanwege de corona-pandemie niet plaatsvinden. Onlangs werd bekend dat de 44e zitting van het UNESCO-Werelderfgoedcomité plaatsvindt van 16 tot en met 31 juli 2021. De comitéleden komen dan online samen om zich te buigen over onder meer de nieuwe inschrijvingen op de Werelderfgoedlijst, waaronder de Koloniën van Weldadigheid. Het zijn immers de leden van het Werelderfgoedcomité die het uiteindelijke besluit nemen. Naar verwachting is dit tussen 23 en 27 juli.

Een uitzonderlijk verhaal

De Koloniën van Weldadigheid ontstonden in 1818-1825 als integrale oplossing voor armoedebestrijding door middel van binnenlandse landbouwkoloniën. Na de Napoleontische oorlogen heerste er in de Verenigde Nederlanden (Nederland, België en Luxemburg) veel armoede en bedelarij, vooral in de steden. Bij de aanleg van de Koloniën van Weldadigheid werd het schrale natuurlijke landschap met heide en veen door menselijk toedoen in één beweging volledig herschikt en overschreven met een geordende en geometrische structuur. Het resulterende ontginningslandschap met monumentale lanen, Koloniehuisjes, gestichten en boerderijen, akkerland en weiden, weerspiegelt het toenmalige verlichte gedachtengoed.

Een wandeling door de verschillende Koloniën neemt je mee door de tijd heen. Hoewel de vroegere bewoners (kolonisten, landlopers, wezen,...) ondertussen verdwenen zijn, zie je hun sporen in deze landschappen nog altijd duidelijk. Ze laten zien hoe twee eeuwen geleden met armoedebestrijding geëxperimenteerd is en hoe een wijzigende maatschappelijke moraal zich aftekende in het landschap.